Geschokt, boos en teleurgesteld reageert LTO Nederland op de conceptderogatiebeschikking die minister Staghouwer naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. Na maanden onderhandelen en onzekerheid voor Nederlandse boeren is het hoge woord er nu toch uit: naast volledige afbouw van de derogatie, komen er ook nog vele voorwaarden bij die voor de hele sector flinke inperkingen betekenen.
LTO zet grote vraagtekens bij de perspectiefbrief die vanuit minister Staghouwer nog verwacht is: met afschaffing van de derogatie raakt kringlooplandbouw buiten bereik en krijgt het verdienvermogen van boeren en tuinders een grote klap te verduren. Ook komt met dit pakket deelname aan gebiedsprocessen verder onder druk te staan. Met die boodschap moet minister Staghouwer terug naar Brussel om daar nieuwe afspraken te maken met de Europese Commissie.
Kringlooplandbouw
“Boeren en tuinders willen meewerken aan oplossingen voor de vraagstukken waar de sector voor staat, maar het is ons zo langzamerhand onmogelijk gemaakt. Met het afschaffen van de derogatie wordt kringlooplandbouw een utopie. Daarnaast is derogatie een essentiële bouwsteen voor het verbeteren van de waterkwaliteit en betekent afschaffing ervan een enorm inkomensverlies voor vele ondernemers. Het is echt de vraag wat minister Staghouwer in zijn perspectiefbrief nog kan bieden, want op deze manier raakt elk perspectief voor de sector steeds verder uit het zicht.”, aldus Joris Baecke, Portefeuillehouder Bodem & Water bij LTO Nederland.
Gevolgen derogatie
Hoewel de minister in zijn brief weinig concreet wordt, is toch een en ander op te maken. De gevolgen van de conceptderogatiebeschikking zijn voor alle sectoren en regio’s enorm.
- Afbouw gebruiksnormen dierlijke mest en in 2026 geen derogatie meer
Vele duizenden euro’s extra aan kunstmest aankoop en oplopende mestafzetkosten tot tienduizenden euro’s zijn hiervan het gevolg. Gezien de huidige energiecrisis zeer onwenselijk. Veel ondernemers zullen per 2023 of de jaren daarna niet meer deelnemen omdat het simpelweg niet meer interessant is. Ook wordt het alleen maar moeilijker om invulling te geven aan grondgebondenheid. - Aanwijzen van gebieden waar vanaf 2025 de derogatie sneller wordt afgebouwd en aanvullende eisen worden gesteld aan stikstofgebruiksnormen
Als er blind achter onhaalbare normen wordt aangelopen dan is de consequentie dat in Nederland straks geen asperges, prei of broccoli meer geteeld wordt. - Mestproductieplafonds moeten worden bijgesteld
Hiermee wordt geen blijk van erkenning gegeven aan alle inspanningen die door de pluimvee- en varkenssector in het verleden zijn gedaan. Ook draagt het niet bij aan verbeteren van de waterkwaliteit. - Bufferstroken aangepast in lijn met nieuwe GLB
Wat dit precies inhoudt is giswerk, omdat er door LNV eerder is gecommuniceerd dat het 7e Actieprogramma Nitraatrichtlijn leidend is. Wat LTO betreft kan het niet zo zijn dat er vele tienduizenden hectares buiten de landbouw worden geplaatst. Ook is het nog maar de vraag of de maatwerkaanpak qua oppervlaktewaterkwaliteit voor hele gebieden en sectoren nog nut heeft. - Kunstmestvervangers zijn geen onderdeel van de derogatie
Het kan nog jaren duren voordat er duidelijkheid komt over kunstmestvervangers, ondanks 15 jaar discussie, onderzoek en praktijkervaring. Zonder kunstmestvervangers komt circulair ondernemen in het gedrang.
Terug naar Brussel
“In de brief spreekt minister Staghouwer over een subsidieregeling. Deze is ronduit onvoldoende en alleen gericht op bedrijven met grasland, terwijl de consequenties alle bedrijven raken en zij hier ook aanspraak op zouden moeten kunnen maken. Op deze manier is de regeling alleen maar een doekje voor het bloeden.”, vervolgt Baecke. “De Nederlandse overheid zal terug naar Brussel moeten om daar met de vuist op tafel te slaan en nog steviger te onderhandelen. Zoals eerder aangegeven is op deze manier de derogatie ‘binnenhalen’ een schijnoverwinning. Het moet anders en het moet beter. Wat nu voorligt is een grote streep door kringlooplandbouw, perspectief en verdienvermogen.”
Bron: LTO Nederland