De prijs van tarwe is de afgelopen maand met circa 30% gestegen en heeft het hoogste niveau in twee jaar bereikt. Het droge weer in met name een aantal sleutelstaten in de Verenigde Staten, maar ook in Australië, Canada, Frankrijk en Spanje bezorgde de markt angst voor een lagere productie. Maar er is meer aan de hand. Zo is het areaal waarop tarwe wordt verbouwd in de EU en in de VS dit seizoen gekrompen. Terwijl in de EU het areaal naar onder meer suikerbieten is verschoven, werd in de VS overgegaan naar het verbouwen van soja.
Door de hogere prijs van soja werd het planten van soja lucratiever dan tarwe. De prijs van tarwe ligt al een aantal jaren relatief laag, doordat de productie consequent de consumptie overstijgt. Die lagere prijs zorgde er nu dus voor dat boeren andere gewassen boven tarwe verkozen. Het tarwe areaal is in 45 jaar niet zo laag geweest en dat betekent een lagere output voor 2017/18. Dit gaf al een opwaartse druk aan de prijs van tarwe, maar die stijging werd versneld door het droge weer in een aantal regio’s. Niet alleen het areaal neemt af, ook de opbrengsten per hectare lijken af te nemen. Deze opbrengsten lagen relatief hoog in het afgelopen seizoen en zullen naar alle waarschijnlijkheid weer op het normale gemiddelde niveau komen te liggen. Maar ook de kwaliteit lijkt in te boeten. De zorgen om de lagere kwaliteit en het proteïne gehalte van tarwe waren er al, maar het USDA schatte de kwaliteit lager in dat initieel werd verwacht. Het USDA rapporteerde dat minder dan 40% van de gewassen een goede tot uitstekende kwaliteit hadden. Het relatief kleine areaal, in combinatie met kwaliteitszorgen en het aanhoudende droge weer zorgde ervoor dat de prijs dus flink is gestegen. Maar er zijn ook redenen die juist de prijs naar beneden kunnen drukken. De overproductie van de afgelopen jaren zorgde er namelijk voor dat de voorraden recordhoogtes noteren; vorige maand was de tarwevoorraad het hoogst sinds 29 jaar. En in Duitsland, een belangrijk tarweland, wordt verwacht dat de oogst hoger uit zal vallen dan vorig jaar. Al met al lijken de redenen voor een prijsstijging meer op de voorgrond te staan, maar lijkt de prijs wel te zijn doorgeschoten. De vraag blijft of het warme, droge weer aan gaat houden. Mocht dit zo zijn, dan is een verdere prijsstijging voor tarwe niet ondenkbaar.
De prijs van soja staat sinds eind vorig jaar onder druk. Dat komt door een aantal factoren. Allereerst heeft de soja-oogst op het zuidelijk halfrond een exceptioneel resultaat laten zien. In Brazilië is de output nog hoger uitgevallen dan in eerste instantie werd verwacht. Ook de export in de eerste helft van dit jaar ligt op een recordniveau. Brazilië exporteerde in deze periode 45,5 miljoen ton. Door de toegenomen productie zijn de sojavoorraden gegroeid en liggen op een relatief hoog niveau. Daarnaast is het soja areaal in de VS flink gegroeid doordat boeren soja zijn gaan planten ten koste van tarwe. 70% van deze soja aanwas kreeg de stempel goed tot uitstekend toegewezen van het USDA. De kwaliteit van soja speelt daardoor minder een rol in de prijsvorming. De grootte van het areaal, de goede oogst in Brazilië en de ruime aanwezigheid van kwalitatief hoogwaardige soja zorgden dus voor prijsdruk.
Maar een aantal van deze factoren is al ingeprijsd door de markt en nu is het name van belang wat het komende seizoen gaat brengen. De verwachtingen zijn dat voor het 2017/2018 seizoen de opbrengsten per hectare lager zullen liggen. En dat terwijl de vraag naar verwachting op peil blijft: de vraag naar eiwitten in opkomende economieën neemt toe. De eiwitten worden met name gebruikt in markten voor veevoer, voer voor pluimvee en voor viskwekerijen. Dit is uiteraard positief voor de prijs van soja.
Maar de belangrijkste factor die nu een rol gaat spelen in de prijsvorming van soja is het weer in de Verenigde Staten. Het droge en warme weer heeft namelijk ook voor onrust op de sojamarkten gezorgd en de prijs van soja is de afgelopen maand met 6% toegenomen. De komende twee weken wordt het warm, maar of het ook droog blijft is niet zeker. En juist die regen speelt een cruciale rol spelen in het slagen of mislukken van de oogst.
De prijs van mais is de afgelopen maand, ondanks het droge, warme weer, slechts licht gestegen (3%). Het areaal van mais is sterker gegroeid dan de markt had verwacht en dat zorgde ervoor dat de prijs van mais eind juni licht daalde. Daarnaast heeft mais, net als soja, te maken met een zeer voorspoedige oogst op het zuidelijk halfrond. Door het gunstige weer in Brazilië heeft het CONAB de verwachting van de oogst naar boven bijgesteld. Zij verwachten een oogst van 92,8 miljoen ton dit seizoen. Ook de Argentijnse oogst is – ondanks het wateroverlast- hoog en van goede kwaliteit. Meldenswaardig is ook Zuid-Afrika waar de oogst dit jaar verdubbelde ten opzichte van vorig jaar, dankzij goede weersomstandigheden. Door de goede oogsten in de verschillende landen zal de voorraad van mais dit seizoen op het hoogste niveau ooit uitkomen. Deze hoge voorraden zweven boven de markt en zorgen voor druk op de prijzen. De prijzen liggen al een poos onder het break-even point voor boeren in de Verenigde Staten en dat baart zorgen. Als de prijzen door het droge weer niet stijgen, zal waarschijnlijk een deel van de oogst weg moeten onder de kostprijs. Niet alleen de boeren in de VS kampen met deze lage prijs, ook in China wordt gezocht naar manieren om de voorraden te verlagen en andere alternatieven voor het hoge maisaanbod te vinden.
