Rantsoenaanpassingen voor een lager RE is maatwerk en vraagt om vakmanschap en focus. Elke Koe en Eiwit-deelnemer kiest daarbij zijn of haar eigen strategie. Leren van elkaar is een van de doelen binnen het project. Koe en Eiwit vroeg Ilse van den Meijdenberg uit Zaamslag naar haar ervaringen en uitdagingen.
Melkveebedrijf De Schuttebocht van Ilse van den Meijdenberg
In het Zeeuwse Zaamslag staat het bedrijf ‘De Schuttebocht’ van Ilse van den Meijdenberg. Een bedrijf met 230 melkkoeien en 150 stuks jongvee, op 65 hectare land, waarvan 52 hectare gras en 13 hectare snijmais. Er wordt gemolken met vier automatische melksystemen.
“We hebben de koeien altijd op stal gehouden. Voor een betere eiwitbenutting van eigen land hebben we de laatste jaren ‘zomerstalvoedering’ toegepast. Dit jaar gaan we deels weidegang toepassen en ook blijven we vers gras bij het rantsoen mengen. Het is nog afwachten of onze koeien kunnen grazen,” zegt Ilse.
Hoe en waar kan het beter op mijn bedrijf?
Ilse vindt de ‘grondstof eiwit’ erg duur en kijkt hier dan ook kritisch naar. Een van de redenen waarom ze zich heeft aangemeld voor de pilot Koe en Eiwit. “Hoe of waar kan het beter op mijn bedrijf? Vooral de groepsbijeenkomsten vind ik interessant en leerzaam, daar hoor je hoe collega’s tegen deze problematiek aankijken. En op welke wijze je mogelijk kunt sturen op RE.”
Sturen op ureum
Het rantsoen dat wordt gevoerd bestaat uit kuil en/of gras en snijmais, aangevuld met bijproducten en krachtvoer (soja). Sturen op RE gebeurt met krachtvoer en bijproducten. Ilse stuurt met name op het ureumgehalte in de melk. Hierbij streeft ze naar een gehalte van 15-17. “Als het richting de 19 gaat, draaien we de sojakraan iets dicht. Daarnaast kijk ik ook naar de gehalten in de melk (nu 4.4% vet en 3,6% eiwit), die moeten op peil blijven.”
Bij aanvang van het project was het gemiddelde RE 167 kg ds. Inmiddels is dat gedaald naar 158 RE. “In 2022 zaten we zelfs op 154 gr RE. Het afgelopen jaar hadden we iets hoger eiwit in de kuil, het RE liep op naar 158 gr/kg ds. We moeten iets scherper sturen, dan halen we de doelstelling weer. Maar ik ben heel tevreden met hoe het nu loopt.”
Maatregelen om te sturen op RE
Er wordt vooral gestuurd op de hoeveelheid en het gehalte aan RE in het krachtvoer. Het RE van krachtvoer is verlaagd van 172 gr/kg naar 145 gr/kg. Andere maatregelen zijn:
- Meer vers gras gaan voeren;
- Het eiwitgehalte in het rantsoen van de verse koeien is verlaagd, voorwaarde is wel dat er dan meer energie in moet. Aan het rantsoen van de oudmelkte koeien is niet veel gewijzigd;
- Het jongveerantsoen is gesplitst in twee groepen, het oudste jongvee krijgt nu veel minder RE in het rantsoen.
- Er wordt relatief veel snijmais gevoerd, het streven is naar een hoog RE in de graskuil;
- Kalendermaaien, in principe wordt om de 4 weken gemaaid, rekening houdend met de weersomstandigheden.
RE-doelstelling ‘niet eenvoudig’
Ilse is ervan overtuigd dat de doelstelling van het project van gemiddeld 155gr RE/kg ds haalbaar is. “Het is echter niet eenvoudig. De eerste jaren hebben we de eiwitkraan dicht gedraaid, maar zijn we de energievoorziening een beetje vergeten. We kregen problemen met de vruchtbaarheid van de koeien en konden de productie maar moeilijk op peil houden. We wilden te snel dalen in RE. Nu hebben we de energie in het voer weer op peil en loopt het weer naar wens. Het rantsoen is weer in balans.”
Kennisdeling met andere veehouders
Binnen Koe en Eiwit doen deelnemers via hun individuele begeleider en in groepsbijeenkomsten kennis en inzichten op. “Ik krijg veel informatie via de Koe en Eiwit-groepsbijeenkomsten en van onze persoonlijke begeleider. Al realiseer ik me wel dat er op ons bedrijf verhoudingsgewijs veel snijmais wordt gevoerd, vaak meer dan op de andere bedrijven uit de groep. Ook onze voerleverancier is enthousiast, en helpt goed bij het sturen van het rantsoen richting 155 RE. In 2023 hadden we iets te weinig ruwvoer, mede daarom zijn we ook nog perspulp gaan voeren, een ‘rustig’ product, goed voor de vertering en het bevat weinig RE.”
Welk advies geeft Ilse aan andere veehouders rondom RE-verlaging?
Op de vraag wat Ilse andere veehouders zou adviseren om tot een verlaging van RE te komen, zegt Ilse het volgende:
- Blijf de puntjes op de i zetten, maak niet al te grote stappen;
- Blijf kritisch op de hoeveelheid en het gehalte in het krachtvoer;
- Het verlagen van RE tot 155 gr/kg ds is best mogelijk, maar houd wel de energie in het rantsoen goed op peil.
Het rantsoen (gemiddelde opname)
Bron: Verantwoorde Veehouderij
Beeld: ter illustratie
