Elk jaar komen de deelnemers van het project Koeien & Kansen samen voor een intensieve tweedaagse, waarin het uitwisselen van kennis, ervaringen, resultaten uit de praktijk en onderzoek centraal staat. Ook is er ruimte voor de mens achter de ondernemer. Dit jaar begonnen we met een rondleiding op het moderne, volledig geautomatiseerde melkveebedrijf van Thijs Neutel in Saaksum.
Melkveehouder Thijs woont samen met zijn vrouw Machtelt en hun twee zoontjes op het melkveebedrijf in Saaksum. Hier houden ze 190 melkkoeien en 80 stuks jongvee. Thijs begint met het delen van zijn duidelijke bedrijfsvisie, waarin hij heldere grenzen stelt tussen bedrijfsleven en privéleven. “Het realiseren van een goed inkomen met een goede balans tussen werk en privé, en op een manier ondernemen die wordt gewaardeerd door de omgeving en de maatschappij.”
Automatisch voeren
Dat Thijs alles doet om tijd vrij te maken voor zijn gezin en andere (bestuurlijke) activiteiten buiten de deur, blijkt wel uit het feit dat hij de afgelopen jaren zoveel mogelijk heeft geautomatiseerd. Zijn 190 koeien melken zichzelf in het automatische melksysteem. Sinds vorig najaar is hij overgestapt op een automatisch voersysteem. Een prachtig systeem, waar zowel de boer, zijn personeel als zijn koeien aan moesten wennen.
“Na een maand of drie hadden we het echt onder de knie. Het grote voordeel is dat je voor een aantal dagen voer kunt klaarzetten. Dit wordt vaak door één van de medewerkers gedaan. Zo kan ik het voeren eenvoudig inplannen als een taak voor een van hen. In totaal huur ik 40 uur externe arbeid in, ingevuld door 3 ZZP’ers. Door de overstap naar automatisch voeren is het aantal uren externe arbeid gedaald. Natuurlijk was de aanschaf van het automatische voersysteem een forse investering, omdat we naast het systeem ook nog eens een aparte loods hebben gebouwd voor de complete voerkeuken.” De vrijheid en rust die het systeem hem en zijn gezin biedt, maken veel goed.
Uitdagingen voor Neutel
Thijs vertelt gedreven over zijn bedrijfsvoering. “Door deelname aan het project Koeien & Kansen ben ik kritischer gaan kijken naar mijn bedrijfsvoering. In het bedrijfsontwikkelingsplan (BOP) heb ik samen met mijn adviseur, naast de doelen van Koeien & Kansen, ook eigen doelen en uitdagingen geformuleerd.”
Het afgelopen jaar heeft hij goed gescoord op zijn Koeien & Kansen doelen. “Het werkt goed voor mij om deel te nemen aan projecten en samen met anderen doelen na te streven,” verklaart hij. Maar voor het komende jaar vraagt hij zich af of het allemaal gaat lukken. Het verlies van derogatie, onzekerheid als PAS-melder en dalende graslandopbrengsten baren hem ook zorgen. Ook blijft weidegang een aandachtspunt op dit bedrijf.
Ontwikkelingen op lange en korte termijn
Hij geeft aan dat als er mogelijkheden zijn om grond aan het bedrijf te binden, hij dat zeker overweegt. Verder extensiveren is wat hem betreft noodzakelijk als je ook in de toekomst door de maatschappij gewaardeerd wilt worden. Ook overweegt hij te investeren in batterijen. Op zijn daken liggen nu 768 zonnepanelen en er staan 3 kleine windmolens op het erf.
Om deze in de toekomst ook rendabel te houden, is investeren in batterijen volgens hem een logische stap. Hiermee hoopt hij zijn bedrijf volledig van eigen stroom te voorzien. Een andere uitdaging ziet Thijs in het verhogen van de melkproductie per koe. Volgens hem is dat mogelijk door nog meer op productie te gaan fokken. Daarnaast verdiept hij zich in de mogelijkheden van monovergisting en precisielandbouw.
Leren van elkaar
Naast het bedrijfsbezoek en de discussie met Thijs Neutel gaf adviseur Menno Kamminga van PPP-Agro een mooi inkijkje in de landbouw binnen de provincie Groningen. Groningen is een echte landbouwprovincie, waar een groot aantal ondernemers zwaar getroffen wordt door schade als gevolg van gaswinning. Dit verborgen leed, met scheuren in de mestkelder en toenemende regeldruk en beperkend beleid, maakt het voor sommige ondernemers in het Groningse land extra zwaar.
Onderzoeker Koos Verloop zette nogmaals het thema water op de kaart en besprak de mogelijkheden van de BedrijfsWaterWijzer. Deze is mede ontwikkeld en toegepast op verschillende Koeien & Kansen-bedrijven. Koos benadrukte de combinatie van meetgegevens, modellen en praktijkervaringen. “Naast cijfers en modellen zijn ook praktijkervaringen nodig. Verhalen die je kunt delen om anderen te inspireren en van elkaar te leren.” De praktijkverhalen over Water kwamen van de broers Koopman en Adrian Houbraken.
Kansen en knelpunten bedrijfsvoering van Koeien & Kansen-bedrijven
Een onderdeel van het tweedaagse programma was dat elke ondernemer in 5 minuten vertelt over zijn bedrijfsvoering en de kansen of knelpunten benoemt. De deelnemers delen openhartig hun zorgpunten en dilemma’s, die voor elke ondernemer verschillend zijn. “Dit onderdeel geeft de tweedaagse een extra dimensie. Vooral in deze onzekere tijd merken we dat het waardevol is om ervaringen en zorgen met elkaar te delen,” merkt Michel de Haan, projectleider van het project Koeien & Kansen, op.
De wisselwerking tussen onderzoek en praktijk binnen dit project maakt het voor zowel de deelnemende veehouders als voor de onderzoekers extra interessant. “Ook komend jaar blijven we samenwerken aan onderzoeksvragen die relevant zijn en bijdragen aan actuele vraagstukken. We streven ernaar de vraagstukken zo integraal mogelijk te benaderen,” zegt De Haan. Naast het leren van elkaar is het natuurlijk ook heel gezellig tijdens zo’n tweedaagse.
Resultaten 2023 van Koeien & Kansen-bedrijven
Natuurlijk was onderzoeker Gerjan Hilhorst ook aanwezig. Hij deelt ieder jaar de resultaten van de Koeien & Kansen bedrijven, die ook via de KringloopWijzer in beeld worden gebracht. Dit jaar lichtte hij de resultaten over 2023 toe. Deze resultaten zullen de komende tijd via de website van Koeien & Kansen worden gepresenteerd. De tweedaagse werd afgesloten met een bezoek van twee medewerkers van het ministerie van LNV. Samen gingen ze in gesprek met de deelnemers over de huidige knelpunten in de sector en zijn mogelijke oplossingsrichtingen besproken.
Bron: Verantwoorde Veehouderij
