Ze hebben duizenden kilometers van Afrika gereisd om naar de EU-wijk te komen: tijdens de solidariteitsbijeenkomst van vandaag in de buurt van het gebouw van de EU-Raad staan melkveehouders uit Burkina Faso, Mali en drie andere West-Afrikaanse landen zij aan zij met melkveehouders verspreid over heel Europa.
In een gemeenschappelijke verklaring pleiten zij voor duurzame productie in Europa en Afrika om het voortbestaan van belangrijke landbouwstructuren te waarborgen. Dit is tegen de achtergrond van de Europese overproductie en de huidige exportoriëntatie van de EU, die samen een desastreus effect hebben op de lokale zuivelsector in West-Afrika.
"Vernietig geen lokale structuren!"
"Vele honderdduizenden gezinnen verdienen hun brood door melkproductie en -verwerking", zegt Christian Dovonou, landendirecteur van Dierenartsen Zonder Grenzen in Burkina Faso, terwijl hij uitlegt over het economische belang van melkproductie in West-Afrika. "Deze lokale structuren komen in gevaar omdat de goedkope invoer uit de EU verder toeneemt." Sinds 2016 is de EU-uitvoer van met vet gevuld melkpoeder naar West-Afrika met 24% gestegen. "Deze mix van magere melkpoeder en plantaardige oliën is 30% goedkoper dan volle-melkpoeder op Afrikaanse markten en wordt dus verkocht op een niveau dat de ontwikkeling van lokale melk belemmert en vergelijkbaar is met dumpingprijzen." "De EU produceert veel melk." Te veel, dit probleem is tot nu toe niet aan de bron opgelost met de juiste instrumenten, maar exportbevordering, vooral van goedkope producten, wordt als de enige oplossing gezien ", zegt Thierry Kesteloot van Belgische ontwikkelingsorganisatie Oxfam-Solidarité bij het beschrijven van de huidige situatie. "De slachtoffers zijn uiteindelijk de mensen die in de zuivelsector werken, vooral vrouwen, die niet kunnen concurreren met goedkope exporten uit Europa", zegt Kesteloot.
In een gemeenschappelijke verklaring hebben vertegenwoordigers van verschillende Afrikaanse en Europese organisaties gepleit voor een evenwichtig landbouw- en handelsbeleid in de Europese Unie, om eerlijke omstandigheden voor melkveehouders in Afrika en Europa te garanderen. Naast vertegenwoordigers van Mali, Burkina Faso, Senegal, Mauritanië en Niger, en Europese producenten van de European Milk Board (EMB – overkoepelende organisatie van 20 Europese verenigingen van melkveehouders), is de rally van vandaag georganiseerd en uitgevoerd met ontwikkelingsorganisaties Oxfam, SOS Faim en dierenartsen zonder grenzen.
Hoewel EU-exportsubsidies tot het verleden behoren, vindt nog steeds dumping plaats omdat:
- Rechtstreekse betalingen helpen EU-landbouwers de productie te financieren, waardoor de export goedkoper wordt;
- Door de grote overproductie in de EU liggen de prijzen die de zuivelfabrieken aan EU-producenten betalen ver onder de productiekosten. Dit maakt ook goedkope export mogelijk;
- Het opnieuw melken van melk met plantaardige oliën betekent dat melkproducten worden gemaakt met goedkope ingrediënten die niets te maken hebben met het natuurlijke product – waardoor het eindproduct ook goedkoper is.
Ontwikkeling van de lokale zuivelsector in plaats van douanefacilitering
Melkpoeder wordt vaak geïmporteerd in zakken van 25 kg en kan dus genieten van het zeer lage gemeenschappelijke buitentarief (CET) van 5% dat is overeengekomen door de Economische Gemeenschap van West-Afrikaanse Staten (ECOWAS). François Graas van SOS Faim zegt dat de invoer niet in-en-door moet worden veroordeeld, omdat de vraag naar zuivelproducten momenteel niet alleen door de lokale productie kan worden vervuld. "Maar er moet een balans zijn en goedkope importen kunnen niet de overhand hebben.Het is ook noodzakelijk om lokale structuren te ondersteunen via ontwikkelingssamenwerkingsbeleid, omdat de lokale zuivelsector een groot potentieel heeft voor het creëren van banen en het genereren van inkomsten." Zoals Ibrahima Aliou van Niger onderstreept, is een goed ontwikkelde zuivelsector de beste garantie tegen armoede en een uittocht op het platteland. Bovendien biedt het jonge boeren een perspectief. "Het beleid in het noorden en het zuiden van de wereld moet daarom de productie, verzameling en verwerking van lokale melk bevorderen, in plaats van de invoer van gesubsidieerde overschotten te ondersteunen," zegt Ibrahima Aliou. Er is al een groeiend aantal initiatieven in West-Afrika die de lokale zuivelsector promoten.
En hoe profiteren Europese melkveehouders van de aanzienlijke handel met Afrika?
Melkveehouders kregen te horen dat de afschaffing van de melkquota een tijdperk van aanzienlijke exportmogelijkheden zou inluiden. De realiteit is echter dat de producentenprijzen in de EU ongeveer 10 cent lager zijn dan de productiekosten en dat de zuivelsector geen effectief crisisinstrument heeft. Het zijn dus zeker geen Europese melkveehouders die de vruchten plukken van de groeiende wereldmarkt.
Het gemeenschappelijk landbouwbeleid als een kans voor melkveehouders in binnen- en buitenland
Erwin Schöpges, voorzitter van de European Milk Board (EMB), benadrukt het belang van een effectief crisisinstrument in het toekomstige EU-landbouwbeleid. "We kunnen het probleem van de Europese overproductie niet gewoon exporteren naar Afrika", zegt Schöpges, uit solidariteit met zijn Afrikaanse collega's. De EMB pleit voor een marktverantwoordelijkheidsprogramma (MRP) dat de markt controleert en snel reageert op dreigende crises, bijvoorbeeld door vrijwillige productieverminderingen. "Als melkveehouder wens ik kostendekkende prijzen, zodat ik niet langer afhankelijk ben van rechtstreekse betalingen die als indirecte exportsubsidies werken voor onze producten in derde landen." Schöpges is positief over de stemming die begin april heeft plaatsgevonden over het verslag over de herziening van de gemeenschappelijke marktordening als onderdeel van de hervorming van het GLB van de EU. De Landbouwcommissie van het Europees Parlement heeft zich dus duidelijk uitgesproken voor vrijwillige volumereductie als een effectief crisisinstrument om marktverstoringen aan te pakken.
Samen met hun collega's in Europa, heeft de vertegenwoordiger van West-Afrika dezelfde oproep aan EU-beleidsmakers: "Robuuste landbouwstructuren vereisen geëngageerde producenten en verantwoord beleid. Maak gebruik van de lopende GLB-hervorming om aan deze verantwoordelijkheid te voldoen: maak effectieve instrumenten tegen schadelijke overschotten en dumping."
Bron: European Milk Board
