Met het steunpakket worden landen beholpen om de overproductie op de zuivelmarkt structureel te reduceren en de versterking van de varkenshouderij ter hand te nemen. Het gepresenteerde steunpakket omvat € 500 miljoen en bestaat uit twee onderdelen.
Onderdeel 1: vrijwillig boeren productie laten verlagen
Allereerst komt er €150 miljoen beschikbaar voor een EU-brede maatregel om in het laatste kwartaal van dit jaar, boeren vrijwillig de productie te laten verlagen. Deze maatregel staat open voor alle boeren in de EU die aan de voorwaarden voldoen. De voorwaarden worden later deze week bekend en regelgeving wordt midden september vastgesteld door de Europese Commissie.
Onderdeel 2: nationale enveloppes met voorwaarden voor herstructurering van de sector
Het tweede deel bestaat uit nationale enveloppes waarmee lidstaten flexibel kunnen inspelen op de nationale situatie. In totaal is hiervoor €350 miljoen beschikbaar. Aan besteding van deze enveloppes zijn voorwaarden verbonden. De voorwaarden zijn het in balans brengen van vraag en aanbod door een bevriezing of structurele vermindering van de melkproductie of een herstructurering van de sector.
Het moet gaan om maatregelen zoals steun voor kleine boeren, extensivering van productie, milieumaatregelen, versterking van de samenwerking in coöperaties en producentenorganisaties, toegevoegde waarde kwaliteitssystemen en training in gebruik van financiële instrumenten. Dit instrument kan zowel voor de melkveehouderij als andere sectoren worden ingezet.
De lidstaten hebben de mogelijkheid de hun toegekende enveloppe met 100% te verhogen met nationale middelen. De lidstaten zullen de Europese Commissie moeten informeren over van de genomen maatregelen. Enkele lidstaten, waaronder Nederland, wezen wel op het belang van het stellen van voorwaarden om een effectieve inzet van de middelen en structurele hervormingen te kunnen garanderen.
Reactie Staatssecretaris Van Dam op het steunpakket
"Ik vind dat er sprake is van een evenwichtig pakket. Het biedt voor Nederland een goede basis voor verdere structurele reductie van de productie en herstructurering om evenwicht op de markt te brengen. Ik vind het positief dat lidstaten de flexibiliteit hebben om zelf te bepalen in welke mate ze de enveloppe inzetten voor de verschillende sectoren. Dit biedt Nederland de ruimte om te kiezen voor een invulling die recht doet aan de structurele problematiek in de afzonderlijke sectoren."
Samen met dit punt is een gerelateerd diversenpunt over de droogte in Polen en impact ervan op akkerbouwgewassen behandeld (ST 11125/16). De Poolse delegatie gaf aan dat Polen afgelopen jaar te maken heeft gehad met extreme droogte en dat deze winter watertekorten niet zijn aangevuld door een gebrek aan neerslag. Dit heeft geleid tot schade aan zomertarwe en andere gewassen. Enkele andere lidstaten gaven ook aan problemen door droogte te ervaren. De Europese Commissie gaf aan dat er instrumenten bestaan om boeren bij te staan die gevolgen ondervinden van slechte weersomstandigheden. Polen zou in samenspraak met de Europese Commissie, ondanks minder productie, directe betalingen kunnen uitkeren, risicobeheersinstrumenten kunnen inzetten, staatssteun kunnen aanwenden en gebruik kunnen maken van de de minimis steun."
Overige pakket maatregelen
In het pakket maatregelen dat de Europese Commissie presenteerde biedt zij ook de mogelijkheid aan lidstaten om de vrijwillig gekoppelde steun te herzien. Boeren die in 2016 voldoen aan de gestelde eisen kunnen in 2017 dezelfde steun ontvangen zonder de verplichting om de omvang van de kudde gelijk te houden. Daarnaast stelt de Europese Commissie voor om de interventieperiode voor magere melkpoeder te verlengen tot het einde van februari 2017. Ook de mogelijkheid voor private opslag zal verlengd worden tot het einde van februari 2017. Lidstaten zullen verder voorschotten tot 70% van de directe betalingen en 85% van de gebiedsgebonden plattelandsontwikkeling mogen uitkeren vanaf 16 oktober. Ten slotte gaf Eurocommissaris Hogan aan dat hij een Vleesmarkt observatorium, gebaseerd op de Melkmarkt observatorium, heeft opgericht en hij verzocht om input vanuit de lidstaten over exportkredietverzekeringen in de landbouwsector. Aan het eind benadrukte Eurocommissaris Hogan nogmaals dat de Europese Commissie in de afgelopen twee jaar in totaal €1,5 miljard gemobiliseerd heeft om de boeren te ondersteunen en dat alle maatregelen gericht moeten zijn op het structureel in balans brengen van vraag en aanbod.
Eurocommissaris Hogan gaf aan dat de technische details in de komende dagen bekend gemaakt zouden worden en dat de meeste wetgeving er per begin september zal zijn.
