De melkprijs is hoog, dus reden genoeg om harder te voeren zou je zeggen. Maar de aanvoer van melk blijft al geruime tijd achter bij vorig jaar. Boeren houden de rem op de productie, zo lijkt het. Is dat met de huidige marge verstandig? Deze vraag stond centraal bij de groep Home Made Eiwit West in de juni bijeenkomst.
In de Verenigde Staten van Amerika gebruiken melkveehouders het begrip ‘milk feed ratio’ om te bepalen hoe hard ze kunnen voeren voor de productie van een kilo melk. Het kengetal geeft de verhouding weer tussen de prijs van een kilo voer en de prijs van een kilo melk. Simpelweg door de melkprijs te delen door de voerprijs. In Amerika wordt een verhouding groter dan 3 als gunstig gezien. Met andere woorden: is de melkprijs drie keer zo hoog als de voerprijs dan zal de landelijke productie stijgen. Ligt het kengetal onder de 2 dan remmen veehouders de productie doordat het voer te duur is.
Verschil tussen melk- en voerprijs neemt toe
In Nederland staan de melk én de voerprijzen sinds een jaar in de achtbaan. En voorlopig klimmen de prijzen. In figuur 1 staan de verschillen tussen de prijzen voor voer en melk (bron: Agrimatie). Het valt op dat het verschil tot en met de zomer van vorig jaar altijd kleiner was dan tien cent. Vanaf september liep het gestaag op en afgelopen mei was er zelf meer dan 13 cent verschil tussen de prijs voor melk en voer. Toch ligt de melk voer ratio voorbij (onder) de kritieke grens die in Amerika als signaal geldt om de rem in te trappen. Hij steeg weliswaar van 1,3 naar 1,4, het is nog ver weg van de 2, laat staan de lucratieve ratio van 3. Waarschijnlijk speelt het een rol dat het Amerikaanse kengetal inclusief ruwvoer is berekend, terwijl de getallen uit figuur 1 zijn samengesteld met krachtvoerprijzen (a-brok).
Niet onbeperkt melken
Gezien de ontwikkeling van de melkproductie lijkt het erop dat Nederlandse boeren weinig aanleiding zien om de voerschuif verder open te trekken. In mei werd er weer flink minder gemolken dan vorig jaar. Enerzijds is dat wel te begrijpen: het voer is immers ook duur. Anderzijds: als je naar de verhouding tussen voer- en melkprijs kijkt, is het dan wel terecht om de rem er op te houden? Sjon de Leeuw, adviseur bij PPP Agro Advies vindt van wel. ‘In Nederland kunnen we niet onbeperkt melken. Ga je harder melken dan kom je in een hogere fosfaatklasse en moet je rechten kopen. Beter is het om te streven naar een hoger saldo per kilo melk. Maar het voersaldo onder mijn klanten was tot voor kort nog geen streep hoger dan vorig jaar. Al begint dat nu wel te veranderen.’ De Leeuw houdt boeren voor om eerst het eigen ruwvoer goed (beter) te benutten voordat de krachtvoerschuif verder open gaat. Bijvoorbeeld door verschillende kuilen met elkaar te combineren of meer vers gras in de koe te krijgen. ‘Meer melk is meer omzet, maar de vraag is of er ook een hoger saldo overblijft. Wil je een vol melkglas of een volle rekening courant krediet? Wie productie tot doel verheft valt vaak in de categorie boeren met de hoogste voerkosten.
Gezond blijven
De Leeuw stelt wel een belangrijke kanttekening bij zijn pleidooi: koeien moeten gezond blijven. Dus als de verse koeien het zwaar hebben moet je ze niet verder pesten door te knijpen met krachtvoer. ‘Je kan te weinig en te veel voeren, beiden is niet wenselijk. Het optimum is niet voor elk bedrijf hetzelfde. Dat hangt af van de intensiteit, de grondsoort en de genetica waar bedrijven mee werken. Daarom zijn verschillen van tien kilo mengvoer per honderd kilo melk ook geen uitzondering.’
De deelnemers van het project Home Made Eiwit hebben de voerschuif nog niet massaal verder open gezet nu de melkprijs stevig stijgt. Overigens is het omgekeerde ook waar: hij is ook niet verder dichtgegaan door het dure voer. ‘Harder voeren kan bijna altijd uit bij deze prijsverschillen, maar niemand doet het’, stelt melkveehouder Jan de Ruiter. ‘Het kan alleen uit als de extra kilo’s melk passen binnen je fosfaatrechten’, nuanceert Dirk Verlaan. Arie Brouwer ziet een nieuwe realiteit ontstaan. ‘Tot voor kort was de kostprijs elk jaar duidelijk en stabiel. De oplopende kosten, maar ook de oplopende melkprijs zijn nieuw, maar zorgen per saldo wel voor meer opbrengst.’
Bron: Verantwoorde Veehouderij
