Besparen bij lage melkprijs? Ja, maar…

Een lage melkprijs, hoge krachtvoerkosten, minder goede ruwvoeropbrengsten. Veel veehouders zitten daarnaast nog eens met serieuze investeringen op het bedrijf. Dit samen dwingt hen tot besparingen in het dagelijks management. Maar een melkveebedrijf is geen fabriek waar 1 plus 1 is 2.

Risico’s van korte termijnbesparingen bij een dalende melkprijs

Minder zaagsel gebruiken in de ligboxen, niet meer dippen, behandelingen sneller stoppen, stoppen of uitstellen van vaccinaties, overschakelen van melkpoeder naar koemelk, minder eiwitkern voeren… Op korte termijn zijn dit besparingen. De vraag blijft of dit op lange termijn ook zo is. Voorzichtigheid is dus geboden.

Effect van goed management

Sommige onderzoekers durven te stellen dat het rantsoen maar twintig procent van de totale hoeveelheid melk bepaalt. Wat zouden we kunnen leren als we meer dan 3.000 koeien met een gelijksoortige genetica op vijftig verschillende melkveebedrijven plaatsen terwijl we deze koeien wel hetzelfde rantsoen geven? Deze proef werd in Spanje uitgevoerd en er kwamen enkele interessante conclusies uit. De uitkomst toont maatregelen die het bedrijf kunnen helpen om beter te presteren zonder in te grijpen in het rantsoen.

In deze proef varieerde de gemiddelde melkgift tussen de bedrijven van 20,6 tot 33,8 kilogram per koe per dag. Deze verschillen – meer dan dertien liter per koe per dag – zijn enkel te verklaren door andere zaken dan het rantsoen en de genetica.

Grote verschillen in melkgift: hoe kan dat?

De onderzoekers verklaarden de stijging van de melkgift als volgt. Ze zagen onder andere dat hoe jonger de vaarzen bij afkalven waren, hoe hoger de melkproductie. De onderzoekers zagen ook dat er meer melk geproduceerd werd wanneer er restvoer aan het voerhek lag én wanneer de veehouder meerdere keren per dag het voer aanschoof. Het aantal ligboxen per aanwezige koe had een sterk effect op de melkproductie. Overbezetting leidde duidelijk tot een lagere melkgift.

Daarnaast is bekend dat overbezetting een negatief effect heeft op klauwgezondheid, uiergezondheid en tussenkalftijd. Door in dit geval meer koeien te houden, kun je wel je vaste kosten per koe doen dalen, maar de dierenartskosten per koe en per liter zullen dan zeker stijgen. Er zijn natuurlijk wel bedrijven die kunnen omgaan met een overbezetting door bijvoorbeeld op andere vlakken extra te compenseren. Denk hierbij aan selectie tegengaan, vaker aanschuiven en een uitstekende klauwgezondheid.

Waar kan ik dan wel besparen bij een lage melkprijs?

Dit zal sterk afhangen van de bedrijfssituatie. Een besparing mag niet leiden tot verminderde opbrengsten; en mocht dit wel het geval zijn dan moet de besparing zo groot zijn dat er minder opbrengsten mogen zijn. Dit is natuurlijk niet altijd zo simpel om op een melkveebedrijf vast te stellen. Daarnaast moet men altijd rekening houden met resultaten op korte en op langere termijn.

Sommige kosten op een bedrijf zijn het gevolg van maatregelen die genomen werden zonder dat daarvoor redenen zijn. Het kan misschien zijn dat een collega-veehouder u een tip gegeven heeft over een diergeneesmiddel, een bepaald dipmiddel of een specifiek soort krachtvoer. Het kan zijn dat u hierdoor betere resultaten behaalde en dan was dit de juiste beslissing, maar dat is niet altijd zo.

Monitoring

Degelijke monitoring kan u helpen om deze beslissingen te nemen. Op gebied van dierenartskosten bijvoorbeeld (vaccinaties, diergeneesmiddelen, behandelplannen, …) is uw begeleidend dierenarts de beste persoon om u te adviseren. Hij of zij kent uw bedrijf het best en kan op basis daarvan en de problematiek een risicoanalyse maken van wat je kunt verwachten als je op enkele posten wenst te besparen. Besparen kan dus waarschijnlijk op veel bedrijven, maar bezint eer ge begint.

Het hele artikel, thuis op de mat?

Tekst: Pieter Passchyn – dierenarts en onafhankelijk adviseur melkvee – www.milkadvice.be
Beeld: Gerben Hofman