Met de invoering van het nieuwe gemeenschappelijk landbouwbeleid (glb) moet er meer ruimte voor verduurzaming komen. “De boeren die er nog niet mee bezig waren, zullen nu wel moeten,” vertelt akkerbouwer Jacob van den Borne uit Reusel (N-B). Duurzaamheid, mede door middel van precisielandbouw, staat bij hem al in het middelpunt van de aandacht sinds hij in 2006 de boerderij overnam. Als voorloper deelt Van den Borne graag zijn ervaringen om andere akkerbouwers te helpen verduurzamen.
Van den Borne heeft een groot akkerbouwbedrijf: Van den Borne Aardappelen in Reusel, Noord-Brabant, op de grens met België. Samen met zo’n zes medewerkers verbouwt hij voornamelijk aardappelen maar ook mais, suikerbieten en granen. Jaarlijks bewerkt hij tussen de zeshonderd en negenhonderd hectare. Van den Borne vertelt over het motto van zijn bedrijf: “Samen met een groot aantal collega-veehouderijbedrijven willen wij een Gebiedsbouwplan rondmaken waarmee wij met behulp van precisielandbouw aan alle wet- en regelgeving kunnen voldoen.” Een ambitieus plan, want het vergt samenwerking met wel zestig boeren.
Samenwerken een win-win
“De sleutel tot de boerderij van de toekomst zit in de samenwerking met andere veehouderijbedrijven,” vindt Van den Borne. “De veehouders krijgen onder andere productierechten, mestafzetmogelijkheden, wisselgewassen, biodiversiteit, en Kritische Prestatie-Indicatoren.” KPI’s vormen een basisset van indicatoren die inzetbaar zijn voor meerdere duurzaamheidsdoelen, bijvoorbeeld bij kringlooplandbouw. In ruil hiervoor krijgt Van den Borne beschikking tot grond en mest, wat het gebruik van kunstmest sterk vermindert. “De samenwerking is een win-win voor beide akkerbouwers en veehouders,” zegt Van den Borne.
Precisielandbouw
Precisielandbouw krijgt steeds meer aandacht. “Het maakt akkerbouw efficiënter: een verhoogde opbrengst met minder verlies. Eigenlijk is precisielandbouw op het juiste moment en op de juiste plek de juiste teeltmaatregel nemen. Dat is iets wat onze groot grootvaders ook al deden,” legt Van den Borne uit. Dit maakt precisielandbouw ook geschikt voor kleinere boeren maar vergt veel aandacht. Als je veel percelen beheert, wordt het al snel moeilijk om bij te houden.
Om precisielandbouw op grote schaal in te zetten wordt er gebruik gemaakt van moderne technologieën, zoals (bodemvocht)sensoren, satellieten, drones, gps en bodemscans. “Voor mij is precisielandbouw een managementdoel omdat ik zo’n groot bedrijf heb,” zegt Van den Borne. Hij is al sinds overname met precisielandbouw bezig: “Mijn vader was al een high-tech boer en tijdens mijn opleiding aan de Hogere Agrarische School (HAS) legde ik mijn focus op precisielandbouw. Nu ben ik bekend, of zelfs berucht, in de precisielandbouw.”
Kennis delen
Van den Borne werkt samen met verschillende universiteiten en hogescholen, waaronder de HAS en Wageningen University & Research (WUR). Zo zijn ze bezig met het oprichten van een campus op de boerderij (Praktijkcentrum voor Precisielandbouw), en de Boerderij van de Toekomst. Hier wordt de kennis over precisielandbouw, die onder andere bij Van den Borne Aardappelen is opgedaan, gedeeld met andere agrariërs. “Als je weet wat je doet, kun je de kennis het beste delen,” luidt het motto van Van den Borne. Daarom heeft Van den Borne het Programma Precisielandbouw (PPL) van RVO.nl hoog in het vaandel staan.
Van den Borne neemt sinds 2010 enthousiast deel aan het PPL. Het doel van het PPL is inspelen op specifieke lokale omstandigheden binnen bedrijven en percelen, door ontwikkeling en toepassing van precisielandbouwtechnieken. “Het betekent vooral dat je gestimuleerd wordt om kennis te ontwikkelen, zodat je weet je met de technologie kunt doen, en het delen van deze kennis door onderzoek en educatie.”
Tools voor de transitie
De campus moet de transitie voor boeren versimpelen om met precisielandbouw te beginnen of verder te ontwikkelen. Hier leren agrariërs welke technologische middelen er beschikbaar zijn, en hoe ze ingezet kunnen worden bij hun bedrijf. Hoewel moderne precisielandbouw toepasbaar is voor elke bedrijfsgrootte, kan het een grote investering zijn. Daarom zijn vele precisielandbouwmachines en technologieën ook beschikbaar via loonwerkers. Verder zijn er subsidies die helpen bij de transitie, bijvoorbeeld de investeringsregeling Plattelandsontwikkeling (POP3) waar Van den Borne zelf gebruik van maakte voor onderzoek naar precisiebemesting.
Precisielandbouw is niet de enige manier waarop Van den Borne met duurzaamheid bezig is. Zo heeft hij veel bloemenstroken op zijn percelen, doet hij aan strokenteelt en heeft hij een imker op de boerderij om de bijenpopulatie en biodiversiteit te ondersteunen. Er liggen zonnepanelen op het dak van de schuur die jaarlijks zo’n vijfhonderdduizend kiloWatt stroom opwekken, waardoor het bedrijf energieneutraal is. De Phytobac vangt restwater op en zorgt voor een duurzame afbraak van gewasbeschermingsmiddelen die afkomstig zijn van de spuitmachine. Op www.vandenborneaardappelen.com is ook een duurzaamheidsrapport te lezen wat in 2020 uitgebracht werd. Hierin staan alle maatregelen en ambities van zijn bedrijf.
Informeren
Met het glb wordt verduurzaming nog meer gestimuleerd, maar het is niet altijd makkelijk om te weten wat te doen. “Kom je informeren bij ons, op het praktijkcentrum voor precisielandbouw, of op de Boerderij van de Toekomst,” zegt Van den Borne. “Wij hebben het allemaal al een keer gedaan. Als voorloper kunnen wij tips geven van wat wel of niet werkt.”
RVO helpt bij de verduurzaming van de akkerbouw
RVO helpt bij de verduurzaming van de akkerbouw. Met de invoering van het nieuwe glb is er meer ruimte voor verduurzaming. De akkerbouwer kan zich in de Gecombineerde opgave aanmelden voor de basispremie, de eco-regeling, de extra betaling jonge landbouwers, en de subsidie behoud zeldzame landbouwhuisdierrassen.
De subsidie brede weersverzekering kan ook aangevraagd worden in de opgave. Het aanmelden of aanvragen kan van 1 maart tot en met 15 mei 2023.
Een overzicht van alle subsidies en voorwaarden is te zien op: www.rvo.nl/ glb-2023
Dit is een artikel uit de Akkerbouwkrant. Wil je deze thuis ontvangen? Klik hier.
Tekst: Hannah Janssen
Beeld: RVO
