Agroforestry: regels en vergunningen voor aanplanten

Aan de slag met agroforestry? Dan is het belangrijk om te checken of er eventuele regels gelden of vergunningen nodig zijn. Wat wel en niet mag in een gebied is vaak afhankelijk van het bestemmingsplan en gebiedsvisies. Zo is in sommige gebieden de visie om het landschap open te houden, ofwel vanuit cultuurhistorisch perspectief ofwel vanuit veiligheidsoverwegingen of voor bijvoorbeeld weidevogels.

In dit geval mogen er niet zomaar bomen geplant worden op een stuk grond, ook niet als de grond van jezelf is. Hetzelfde geldt voor bestemmingsplannen. Is een bepaald gebied aangewezen voor landbouw, dan mogen daar niet zomaar bomen geplant worden. De regels kunnen per gebied verschillen.

Agroforestry en de herplantplicht

Met het aanplanten van bomen op het bedrijf krijgt een ondernemer wellicht te maken met de meld- en herbeplantingsplicht, ook wel bekend als de herplantplicht. De herplantplicht houdt in dat bij het vellen van een houtopstand de plicht er is om dit te melden en dat het betreffende perceel binnen drie jaar herbeplant wordt. Dit geldt echter niet voor alle houtopstanden.

Agroforestrysystemen die niet onder de meld- en herbeplantingspicht vallen:

• Agroforestrysystemen bestaande uit alleen bomen en struiken die specifiek voor het oogsten van fruit, noten of vruchten worden geteeld zoals bijvoorbeeld:
  • Strokenteelt met notenbomen.
  • Kippenuitlopen met fruitbomen.
• Agroforestrysystemen met individuele hagen kleiner dan tien are zoals:
  • Voederhagen waarbij de individuele hagen kleiner dan tien are zijn.
• Dunnen in agroforestrysystemen ter bevordering van de groei van de overgebleven houtopstand.
  • Strokenteelt waar bomen/struiken worden geplant ter ondersteuning van de groei van fruit- en notenbomen om in een later stadium te dunnen.
  • Het dunnen in voedselbossen ter bevordering van de groei van het voedselbos.

Agroforestrysystemen die wel onder de meld- en herbeplantingsplicht vallen

• Voedselbossen die één of meerdere van de volgende kenmerken bevatten:
  • Meerrijige beplanting van populieren of wilgen langs landbouwgronden van meer dan 20 bomen in een rijbeplanting.
  • Ondersteunende bomen die niet specifiek voor het oogsten van fruit, noten of vruchten worden geteeld wanneer deze deel uitmaken van:
    • een rijbeplanting van meer dan twintig bomen
    • een oppervlak van meer dan duizend vierkante meter.
    • Configuraties van struikgewassen die niet specifiek voor het oogsten van fruit, noten of vruchten worden geteeld (bij een systeem groter dan duizend vierkante meter zoals struweel).
• Agroforestrysystemen bestaande uit meer dan twintig bomen of groter zijn dan duizend vierkante meter die niet specifiek voor het oogsten van fruit, noten of vruchten worden geteeld of in combinatie met vruchtdragende bomen. Hierbij geldt de totale houtopstand met alle bomen, vruchtdragend of niet.
  • Strokenteelt/kippenuitloop met populier/wilg met minder dan 10.0000 stoven per hectare
  • Boomweide in combinatie met melkvee met voederbomen (niet zijnde fruit of noten bomen) op het perceel landbouwgrond
  • Gemengde strokenteelt met appels en populieren in combinatie met akker- of groentegewas
  • Voederhagen waarbij de individuele hagen groter zijn dan duizend vierkante meter.

Bij agrarisch ondernemers leeft de angst dat de aanplant van houtopstanden die onder de meld- en beplantingsplicht invloed heeft op de bestemming van de grond. Dit is niet aan de orde. Het aanleggen van een agroforestry systeem zal niet automatisch leiden tot een verandering in bestemming of functie van de grond. Een agrarische bestemming blijft ook met agroforestry agrarisch.

Bron: Agroforestry Netwerk Nederland
Tekst: Kim Sjoers en Gerben Hofman • Beeld: Kim Sjoers