De perikelen rondom het buiten werking stellen van de PAS zullen nog wel even duren. Voor gemeenten en niet-agrarische bedrijven is daarbij vaak de vraag hoe een nieuwe weg of een nieuw gebouw kan worden vergund.
Er is bij hen per definitie sprake van uitbreiding van de stikstofuitstoot. De melkveehouderij bevindt zich in een relatief gunstige positie omdat bij uitbreiding vaak nog intern gesaldeerd kan worden.
Intern salderen
Intern salderen wil zeggen dat bij een bedrijfsverandering de stikstofdepositie die wordt veroorzaakt door het bedrijf het op naburige Natura2000-gebieden niet toeneemt. Die depositie is enerzijds afhankelijk van de hoeveelheid vee in de aanwezige diercategorieën. Anderzijds spelen de soort huisvesting en de afstand tot het Natura2000-gebied een rol. Als u als melkveehouder het aantal melkkoeien wilt vergroten kan dit met verschillende manieren van intern salderen worden bereikt. Vaak wordt ook een combinatie toegepast. Bij intern salderen speelt de RAV-lijst een grote rol. Dit is een bijlage van de Regeling Ammoniak en Veehouderij waarin voor elk erkend bedrijfssysteem is bepaald hoeveel ammoniak er per dier wordt uitgestoten.
Omwisselen van dieren
Om het aantal melkkoeien op de WNB-vergunning te vergroten, kunnen bijvoorbeeld jongvee, vleesvee of nog andere diersoorten worden omgewisseld. Als er geen ammoniakarm systeem aanwezig is moeten voor één melkkoe (13,0 kg ammoniak) ongeveer drie stuks jongvee (4,4 kg ammoniak) worden ingeleverd. Deze methode van intern salderen is vaak alleen toepasbaar om de reeds beschikbare stalruimte vol te krijgen. Voor nieuwbouw levert het meestal te weinig ammoniakruimte op. Wat meer zoden aan de dijk zet is bijvoorbeeld een aanwezige varkenstak die onder de stoppersregeling valt. Hiervan kan de ammoniak ook worden omgezet naar melkvee. Bij inleveren van 4,3 vleesvarkens (3,0 kg ammoniak) kan één extra melkkoe worden vergund. Bij de bouw van een ammoniakarme stal zijn natuurlijk minder in te leveren varkensplaatsen per koe nodig.
Ammoniakarm systeem
Een tweede manier van intern salderen is het toepassen van een ammoniakarm systeem. De bekendste zijn ammoniakarme vloeren en luchtwassers. Bij de bouw van een nieuwe stal voor melkkoeien is een ammoniakarme uitvoering sowieso verplicht. Dit vloeit voort uit het Besluit Huisvesting waarin staat dat dan de emissie van een melkkoe maximaal 8,6 kg ammoniak mag bedragen. Bij deze werkwijze is het nodig dat ook in de bestaande stallen ammoniak wordt verminderd. Die bespaarde hoeveelheid kan worden opgevuld door de nieuwe stal. Bij verlenging van een stal wordt bijvoorbeeld de bestaande roostervloer vervangen door een ammoniakarme variant. De ammoniakwinst die dit oplevert, kan worden gebruikt voor de nieuwbouw met eveneens ammoniakarme roosters.
Voer- en managementmaatregelen
In bijlage 2 van de RAV staan twee maatregelen genoemd die vermindering van de ammoniakemissie vanuit een melkveestal opleveren. De eerste betreft beweiding. Als een WNB-vergunning aanwezig is waarbij opgestald mag worden dan is de ammoniaknorm 13,0 kg per koe. Als minimaal 720 uur per jaar wordt beweid geldt 5 procent korting en dus een norm van 12,35 kg per koe. Bij veranderen van de WNB-vergunning van opstallen naar beweiden levert dit dus ammoniakruimte op. Een tweede maatregel betreft het ureumgetal. Als een melkveehouder kan aantonen dat het gemiddelde ureumgetal maximaal 19 bedroeg gedurende de afgelopen drie kalenderjaren dan geldt 10 procent korting op de ammoniaknorm. Een koe staat dan voor 11,7 kg ammoniak. Ook deze ammoniakruimte is in te zetten voor uitbreiding, hoewel hier natuurlijk risico’s aan verbonden zijn. Het ureumgetal kan immers door diverse oorzaken weer stijgen. Beide maatregelen staan beschreven als PAS-maatregelen. Het lijkt evenwel aannemelijk dat ook na afschaffing van de PAS deze reducties van toepassing blijven.
Wijzigen emissiepunt
De afstand tot een Natura2000-gebied is bepalend voor de hoeveelheid depositie. Vooral wanneer de afstand tot zo’n gebied klein is kan verleggen van het emissiepunt van invloed zijn op deze depositie. Het dichtmaken van enkele meters ventilatieopening of het buiten gebruik stellen van een kleine stal kan een plan net vergunbaar maken. Hetzelfde geldt bij veranderen van mechanische ventilatie. Verplaatsen van een ventilator of verhogen van de uitstoothoogte heeft soms veel invloed.
Berekenen met Aerius
Intern salderen om het aantal melkkoeien te vergroten vraagt het nodige rekenwerk. Hiervoor is Aerius het computermodel dat verplicht gebruikt moet worden. Momenteel is Aerius nog niet in staat verticale mechanische ventilatie goed door te rekenen, evenmin als natuurlijke ventilatie wanneer het bedrijf binnen drie kilometer van een Natura2000-gebied ligt. Aerius wordt hiervoor aangepast wat naar verwachting enkele maanden duurt. Maar ook de huidige versie van Aerius geeft al wel een goede indicatie van de mogelijkheden.
Dit betreft een artikel uit het Vakblad Melkveebedrijf.nl Bent u geïnteresseerd in meer soortgelijke artikelen? Neem dan een abonnement op het vakblad.
Tekst: Fred den Tempel
Tempel advies
