De omzet van de melkveesector is de afgelopen drie kwartalen gemiddeld met 30 procent gestegen vergeleken met dezelfde kwartalen in het jaar daarvoor. Dat blijkt uit een pilot van het CBS waarin de omzet is geraamd op basis van btw-aangiften. Met de nieuwe onderzoeksmethode kunnen actuele omzetontwikkelingen binnen landbouwsectoren in kaart worden gebracht.
De totale omzet van de melkveesector steeg in het derde kwartaal van 2017 met 40 procent vergeleken met hetzelfde kwartaal een jaar eerder. Ook in de twee voorafgaande kwartalen was een omzetstijging te zien. In het tweede kwartaal steeg de omzet in de sector met 28 procent, in het eerste kwartaal was de omzet 22 procent hoger dan in dezelfde periode een jaar eerder.
Afschaffing melkquotum, daling melkprijs
Op 1 april 2015 is het melkquotum afgeschaft. Dit resulteerde in een forse toename van de melkproductie en het aantal kilogrammen melk dat is geleverd aan de fabrieken. Tegelijkertijd daalde de melkprijs door een gestagneerde vraag en een stijgend aanbod van melk(producten) op de wereldmarkt, met name vanuit Nieuw-Zeeland. Gemiddeld lag de melkprijs in 2015 22 procent onder het niveau van het jaar daarvoor.
De melkproductie steeg in 2015 met bijna 7 procent, de opbrengsten uit melk daalden. De jaaromzet van de sector nam als gevolg van de lage melkprijzen in deze periode af met 14 procent.
Verdere toename productie melk
In 2016 nam de melkproductie verder toe. In dat jaar werd een recordhoeveelheid van 14,3 miljard kg melk aangevoerd bij de zuivelfabrieken. Doordat de prijsdaling in 2016 verder doorzette (daling gemiddeld 7 procent ten opzichte van 2015), bleef de totale jaaromzet van de melkveesector nagenoeg gelijk (daling van 0,5 procent). In de loop van 2016 heeft de melkprijs zich hersteld en dat herstel is in 2017 verder doorgezet.
Daling melkveestapel door fosfaatreductieplan
Door de sterke groei van de melkveestapel ten gevolge van de afschaffing van het melkquotum werd het productieplafond voor fosfaat overschreden. In 2017 is het fosfaatreductieplan voor de Nederlandse melkveehouderij in werking getreden. Hiermee wordt verdere groei van de melkveestapel tegengehouden en moeten bedrijven melkvee van de hand doen. Uit de voorlopige cijfers van de Landbouwtelling van 1 april 2017 blijkt dat het aantal melkkoeien met ruim 50 duizend is gedaald, het aantal stuks vrouwelijk jongvee met circa 120 duizend. De melkproductie nam tot en met het derde kwartaal van 2017 gemiddeld met 0,7 procent af. Door de stijgende melkprijzen is de omzet van de melkveesector in deze periode gemiddeld met 30 procent toegenomen vergeleken met het jaar daarvoor.
2017: minder grote bedrijven door inkrimping melkveestapel
Door schaalvergroting hebben bedrijven met 120 melkkoeien of meer een steeds groter aandeel in de omzet van de melkveesector gekregen. Dit aandeel grote bedrijven steeg van 38 procent in het derde kwartaal van 2014 naar 49 procent in hetzelfde kwartaal van 2016. In het derde kwartaal van 2017 is het aandeel grote melkveebedrijven door het inkrimpen van de melkveestapel weer iets teruggelopen, naar 47 procent.
