De verschijnselen van een acute ernstige uierontsteking (vaak veroorzaakt door een infectie met E.coli bacteriën) worden met name aan het begin van de lactatie gezien, maar zien we tegenwoordig ook steeds vaker in een later lactatiestadium. De zomer maanden worden hierbij vooral gezien als een erg risicovolle periode.
Door middel van het nemen van managementmaatregelen (optimale bedrijfshygiëne) is het mogelijk om de kans op een ernstige mastitis bij uw hoog productieve koeien zo klein mogelijk te maken. Daarnaast is het van belang om (hitte)stress zo veel mogelijk te voorkomen en de negatieve energiebalans zo klein mogelijk te houden. Om de afweer van de koe op een hoog niveau te houden is voeding en het voorkomen van een negatieve energiebalans erg belangrijk. Deze maatregelen samen zijn helaas niet altijd voldoende.
Het is tegenwoordig mogelijk ernstige mastitis te voorkomen door de specifieke afweer tegen E.coli bacteriën optimaal te maken door middel van vaccinatie. Vaccinatie met STARTVAC® zorgt voor een goede specifieke afweer op uierniveau, waardoor binnenkomende E.coli bacteriën snel aangepakt en verwijderd kunnen worden. Door te vaccineren met STARTVAC® neemt hierdoor de ernst van een E. coli mastitis af met 50% en daarmee ook het enorme melkproductieverlies. Gevaccineerde koeien genezen sneller en beter, waardoor ook de gedwongen afvoer gemiddeld daalt met 30 % en veel minder driespenen worden gezien op bedrijven na vaccinatie.
Waarom altijd de best producerende koeien?
Een hoge melkproductie is altijd een periode met een verhoogd risico op het ontstaan van uierontstekingen, dit heeft verschillende oorzaken.
Rondom kalven
Rondom het afkalven wordt het immuunsysteem van de koe door verschillende factoren (negatief) beïnvloed. Het afkalven is een stressvolle periode, waarbij het stresshormoon vrij komt. Dit stresshormoon is nodig voor de geboorte en vorming van biest, maar heeft een negatieve invloed op de afweer. Zo remt het de ontstekingsreactie en heeft het een negatieve invloed op het functioneren van neutrofielen, een belangrijke witte bloedcel die betrokken is bij het bestrijden van infecties.
De droogstand
Vlak na het droogzetten treedt er vaak melklekken op, maar ook door het gebruik van injectoren kunnen de slotgaten open blijven staan. Normaal gesproken wordt er een keratine plug in het tepelkanaal gevormd. Bij sommige koeien kan het soms dagen tot weken duren voordat deze keratine plug volledig gevormd is en het tepelkanaal afsluit. In een aantal gevallen wordt deze plug zelfs helemaal niet gevormd. Wanneer de slotgaten en tepelkanalen niet snel genoeg sluiten, kan een bacterie gemakkelijk passeren en zich in het uier nestelen.
Ook de hygiëne speelt een rol bij het ontstaan van uierontstekingen aan het begin van de droogstand. Zowel een slechte ligbedhygiëne als het niet meer dippen van de spenen, zorgt ervoor dat er een verhoogde groei van bacteriën op de speenhuid is, welke gemakkelijk een uierontsteking kunnen veroorzaken.
(Hitte)stress
Kort na kalven ondergaat een koe meerdere veranderingen. Ze komt in een ‘nieuw’ koppel te lopen en wordt mogelijk verplaatst naar een andere locatie. Dit kan in meer of mindere mate stress met zich meebrengen. Ook warme periode levert een koe hitte stress op. Door deze vormen van stress gaat de koe cortisol (stresshormoon) afgeven, wat voor een verminderde werking van het immuunsysteem (de afweercellen) zorgt.
Negatieve energiebalans (NEB)
Het produceren van melk kost de koe veel energie. Dit zorgt voor een enorme energiebehoefte van de koe na kalven. Doordat de voeropname na kalven nog niet aan deze grote hoeveelheden benodigde energie kan voldoen, gaat de koe haar vetreserves aanspreken, waarbij ketonlichamen gevormd worden als alternatieve energiebron. Ketonlichamen veroorzaken als bijwerking een verminderde reactie van de neutrofielen (witte bloedcellen), waardoor deze afweercellen minder snel en effectief een binnenkomende bacterie op kunnen ruimen.
Conclusie
Samengevat is de uiergezondheid altijd een balans tussen infectiedruk vanuit de omgeving en de weerstand van de koe. Vaccinatie met STARTVAC® verbetert, zoals eerder genoemd, de specifieke afweer van de koe op uierniveau, maar het optimale resultaat wordt altijd behaald door het management rond uiergezondheid van verschillende kanten te blijven benaderen en de infectiedruk te blijven minimaliseren.
Wilt u meer weten over de mogelijkheden van mastitis preventie door vaccinatie bij uw koppel? Neem dan contact met uw dierenarts op, of vul ons contactformulier in rechtsboven deze pagina. Wanneer u een specifieke goede bescherming tegen E.coli infecties in de zomermaanden wilt, is het namelijk verstandig nu met vaccinatie te beginnen!
NB: Naast de specifieke afweer tegen E.coli bacteriën is STARTVAC® ook werkzaam tegen Klebsiella spp. , Staphylococcus aureus en andere stafylokokken bacteriën.
