De meeste mensen rijden niet meer in hun auto of trekker wanneer de banden versleten zijn. Ze weten dat het gevaarlijk is omdat er een grote kans is op ongelukken. Bovendien nemen de prestaties en de efficiëntie van het voertuig af.
Er is echter een ander stuk rubber op het melkveebedrijf dat niet met zoveel respect behandeld wordt: de tepelvoering, die ook nog eens direct contact maakt tussen melkmachine én de zeer gevoelige speenpunten. De tepelvoering wordt niet vaak genoeg vervangen, is versleten en daarmee nemen de prestaties van de tepelvoering af.
In de EU luidt het advies de tepelvoeringen elke zes maanden te verwisselen of na 2500 melkingen (of eerder). Dit kan heel gemakkelijk berekend worden door het aantal melkkoeien te vermenigvuldigen met de melkfrequentie en dat aantal te delen door het aantal melkstellen.
Het resultaat is het aantal koeien dat per tepelvoering per dag gemolken wordt. Wanneer u 2500 deelt door dit getal krijgt u het advies in dagen voor de volgende wisseling van de tepelvoeringen.
Bijvoorbeeld: een veestapel van 200 koeien wordt twee keer per dag gemolken in een melkstal met 16 melkstellen. Elke tepelvoering melkt elke dag 25 koeien. Dat betekent dat de tepelvoeringen elke 100 dagen vervangen moeten worden. In de Verenigde Staten, waar het rubber een andere samenstelling heeft, zullen de tepelvoeringen vervangen moeten worden na 1200 melkingen.
Wat gebeurt er wanneer tepelvoeringen ouder worden?
Er is uitgebreid onderzoek gedaan naar de effecten van ouder wordende tepelvoeringen. Een aantal van deze onderzoeken zijn uitgevoerd met VS tepelvoeringen, ook een aantal met EU tepelvoeringen. De trends zijn gelijk, echter het aantal melkingen per tepelvoering verschilt over de continenten. Onderzoek op de Universiteit van Wisconsin, uitgevoerd door D.J. Reinemann, wees uit dat er bij oudere tepelvoeringen een lagere piek-melkstroom is, het vacuüm meer fluctueert, het melken langer duurt en er een hoger vacuüm in de kop van de tepelvoering is. Bij het onderzoek werd ook een -lichte, maar consistente- afname van de gemiddelde melkstroom bij oudere tepelvoeringen waargenomen. Op het melkveebedrijf is dit te merken door langzamer melken en meer luchtzuigen.
In Groot Brittannië bleek uit onderzoek van E. Hillerton dat tepelvoeringen met meer dan 2500 melkingen zorgen voor een langzamere melkstroom, zowel gemiddeld als tijdens de piek, zie figuur 2. Ook kwam er uit dit onderzoek dat de melktijden langer worden omdat de tepelvoering langzamer melkt. De oudere tepelvoering is bovendien de oorzaak dat koeien niet goed uitmelken, zie figuur 1. Hoe ouder de tepelvoering is, hoe erger deze tekortkomingen zijn. Het luchtzuigen nam toe als ook het aantal spenen met een afwijkende kleur na het melken.
Luchtzuigen is een bekende oorzaak voor mastitis en moet dan ook zoveel mogelijk voorkomen worden. De melkprestaties worden bij oudere tepelvoeringen minder, en er zijn ook veranderingen in de samenstelling van het rubber. Melkvet bijvoorbeeld wordt door het rubber geabsorbeerd en er is bewijs dat er kalk aanslag is op het rubber oppervlak. De binnenkant van de tepelvoering wordt ruw bij het ouder worden. De stevige reiniging met heet water en agressieve reinigingsmiddelen hebben na verloop van tijd ook hun invloed op het rubber. Daarbij gaat de rek uit het rubber door het telkens openen en sluiten en dat betekent dat de kop van de tepelvoering niet meer mooi aansluit op het uier. Allemaal oorzaken voor luchtzuigen.
Samenvattend: besparen op het verwisselen van de tepelvoeringen is zuinigheid die veel geld kost. Te oude tepelvoeringen zorgen voor langzamer melken, langere melktijden en meer luchtzuigen. De binnenkant van de tepelvoering is lastiger schoon te maken, geeft meer risico op de overdracht van ziektekiemen én kwaliteitsproblemen.
De meeste mensen zouden geen risico nemen met hun familie en geliefden door met versleten autobanden de weg op te gaan. Misschien moeten we dat bij het melken van de veestapel ook in overweging nemen.
Ian Ohnstad, directeur van The Dairy Group.
Ian Ohnstad is ook de voorzitter van de Britse mastitis conferentie en voorzitter van het comitee van de speengezondheid van de ‘National Mastitis Council.’ Hij is actief lid bij de ‘Central Mastitis Review Group’.
Weet u wat klinische mastitis echt kost?
Er is een rechtstreeks verband tussen uiergezondheid en melkroutine. Zoals u kunt lezen in het artikel van Ian Ohnstad is de aanbevolen vervanging van de tepelvoeringen (bij 2500 melkingen) even belangrijk voor het melkproces als het instellen van het juiste vacuüm niveau. De huidige melkprijs maakt het noodzakelijk te zorgen voor een veestapel die hoge prestaties levert met de beste uiergezondheid. In termen van rendement: elke afgeleverde druppel melk telt.
Zelfs een enkel geval van klinische mastitis betekent verlies, want melk van met antibiotica behandelde koeien mag niet geleverd worden. Maar gaat het alleen om vermindering van melkgeld? Zeker niet. Bern Lührmann, melkvee specialist bij de ‘Agricultural Chamber of Lower Saxony’ maakte een overzicht van alle kosten bij een geval van klinische mastits:
Eén mastitisgeval kost volgens Lührmann ongeveer €531. Dit bedrag is inclusief alle relevante kosten. De lactatie is in drie gedeelten gesplitst. Met €562 per geval is mastitis in het begin van de lactatie het duurst. Als contrast: €432 zijn de kosten aan het eind van de lactatie. Elke veehouder begrijpt deze berekening en is zich ervan bewust dat er verliezen zijn voor de behandeling van een koe. Wat men zich niet realiseert is dat klinische mastitis ook melk gedurende de hele lactatie kost. Bovendien zijn er hoge kosten voor het vervangen van de mastitiskoeien, omdat deze koeien het bedrijf eerder verlaten. Als conclusie zou iedere melkveehouder moeten kijken naar de totale verliezen per mastitisgeval, de punten die Lührmann noemt hebben een enorme impact.
Bespaar geld door de uiergezondheid in de gaten te houden, de apparatuur te onderhouden én de tepelvoeringen tijdig te verwisselen.
Voor meer informatie kunt u bellen met: +32 (0) 4830 431 41, bezoek de website van milkrite | InterPuls: www.milkrite-interpuls.com of vul onderstaand formulier in.
