Op 27 november 2019 stelde DG ENVIRONMENT op het congres ManuREsource de resultaten van de SAFEMANURE-studie over kunstmestproducten afkomstig van dierlijke mest voor. De resultaten van deze studie geven criteria waaraan gerecycleerde meststoffen zouden moeten voldoen om traditionele kunstmest te kunnen vervangen. Daarnaast kunnen melkveehouders met deze technieken de CO2- en ammoniakuitstoot op hun bedrijf met resp. 3% en 40% verminderen. Een belangrijke stap richting circulaire landbouw, aldus Danone België en FrieslandCampina, die zich actief inzetten op dit thema.
Op 27 en 28 november 2019 vond in Hasselt de vierde editie van ManuREsource, een internationale conferentie rond mestverwerking, plaats. Daar werden de resultaten van SAFEMANURE, een 2-jarig onderzoek uitgevoerd door het Europese Joint Research Centre (JRC) in opdracht van DG ENVIRONMENT, voorgesteld.
Als kunstmestvervangers herkennen
De studie geeft criteria waaraan uit mest gerecycleerde meststoffen, zoals ammoniumzouten en mineralenconcentraten, moeten voldoen om boven de 170 kg dierlijke stikstof per hectare per jaar toegepast te kunnen worden. Het onderzoek toonde aan dat o.a. ammoniumzouten uit stripping-scrubbinginstallaties en mineralenconcentraten uit omgekeerde osmose veel potentieel hebben om in de toekomst als kunstmestvervangers erkend te worden.
Uit deze studie blijkt immers dat de milieueffecten of risico’s voor de volksgezondheid verwaarloosbaar zijn bij het gebruik van de uit mest gerecycleerde stikstofmeststoffen, ‘RENURE’ gedoopt in het rapport, als aan de gestelde criteria wordt voldaan. De onderzoekers besluiten dat het gebruik van de gerecycleerde meststoffen kansen biedt voor het beter sluiten van kringlopen en voor het efficiënter gebruik van grond- en hulpstoffen in de Europese voedselketen.
Van afval naar grondstof
FrieslandCampina en Danone hebben beide een sterke agenda op gebied van de verduurzaming van de landbouw en zetten zich actief in voor circulariteit. Ze werken samen op het brede thema van mest in Nederland en België. Dat doen ze ook door in te zetten op innovatieve technieken: FrieslandCampina met Jumpstart, Danone met Wings, telkens in nauwe samenwerking met de melkveehouders.
Ynte de Vries, Manager Farm Energy bij FrieslandCampina over Jumpstart, waarbij groene energie en mineralenconcentraat uit mest worden gewonnen:
“De veehouder en de continuïteit van diens boerderij staan bij FrieslandCampina centraal. In Nederland is de uitrol van Jumpstart-eenheden volop bezig. Op boerderijen met voldoende mest (vanaf ca. 175 melkkoeien) is een goede financiële businesscase haalbaar. Met de toelating van het Jumpstart-mineralenconcentraat als kunstmestvervanger komt er een extra verdienmodel bij.
Met Jumpstart genereert de veehouder dus extra inkomsten, terwijl hij tegelijkertijd zijn boerderij toekomstbestendig maakt. Dit programma wordt mede mogelijk gemaakt door onze businesspartnership met Danone, en daar zijn we trots op.”
Mestoverschotten verwerken tot kunstmest
Wings, een project van Danone in samenwerking met het Vlaams Coördinatiecentrum Mestverwerking (VCM) en een pilootgroep van melkveehouders, heeft een installatie getest waarbij mestoverschotten worden verwerkt tot kunstmest.
Marion Bloemendal, Project Manager bij Danone België: “Onze Belgische melkveehouders zijn veelzijdige ondernemers die streven naar duurzame productie. Wij willen hen hierin ondersteunen: door mestafzet te hergebruiken als grondstof zetten we een belangrijke stap richting circulaire landbouw. Dat is goed voor de planeet en goed voor een economisch sterke landbouw.”
De technieken die werden getest binnen Wings en Jumpstart stellen de melkveehouders in staat hun CO2-voetafdruk met 3-20% en de ammoniakuitstoot met 40-45% te verminderen.
Volgende stappen: schaalbaarheid en regelgeving
Vandaag de dag zijn de technieken voor het omzetten van dierlijke mest in kunstmest nog niet breed uitrolbaar, om twee redenen. Ten eerste zijn de technieken voor de nutriëntenrecuperatie relatief duur. Verder onderzoek is nodig om deze technieken betaalbaar te maken. Ten tweede worden de producten uit nutriëntenrecuperatie nog niet erkend als kunstmest volgens de Europese Nitraatrichtlijn.
Het SAFEMANURE-project toont aan dat er wel degelijk producten zijn die potentieel hebben om in de toekomst een ‘end-of-manure’-statuut te verkrijgen, wat van groot belang is voor de volgende stap naar kringlooplandbouw. Dit wordt bevestigd door Danone en FrieslandCampina en daarom roepen zij beleidsmakers op om zo spoedig mogelijk tot actie over te gaan om de ontwikkeling en implementatie van dergelijke technieken verder te versnellen.
