Eiwitrijke grondstoffen aankopen is niet altijd rendabel. Het kost geld om ze aan te kopen en vervolgens om ze af te zetten als onderdeel van de mest. Met het optimaliseren van de eiwitbalans op het eigen bedrijf, kan veel geld bespaard worden.
Slechts 30 procent van het aangeboden eiwit in het voer wordt door de koe werkelijk benut voor productie van melk/vlees en lichaamsonderhoud. Het overige verdwijnt via mest, urine en ammoniak in de mestkelder of in de lucht. Feitelijk kost het aangekochte eiwit dus twee keer geld. De eerste keer voor het aankopen van het product. De tweede keer voor de afzet via de mest. Klik hier voor een voorbeeldberekening.
In vier stappen naar een betere eiwitbenutting
Melkveehouders hebben verschillende opties om de eiwitbalans op hun bedrijf te verbeteren. Onderstaand stappenplan beschrijft de mogelijkheden.
Stap 1. Optimaliseren grond
Bij een juiste bodem-pH groeien wortels harder, waardoor er meer gras groeit en dus ook meer eiwit. Percelen waarvan de pH te laag is (<4,8), kunnen het best in het voorjaar bekalkt worden tot de optimale pH van 5,2. Ook het organischestofgehalte van de bodem moet op niveau zijn met minimaal 150 kg stikstofleverend vermogen per hectare. Elke 50 kg stikstofleverend vermogen, levert 1.000 kg droge stof per hectare extra op met een gemiddelde van 17 procent eiwit in het verse gras. Bovendien zorgt organische stof voor tijdelijke opslag van meststoffen en betere waterhuishouding waardoor mineralen beter worden benut. Dit geeft een extra stimulans aan de (eiwit)productie.
Stap 2. Optimaliseren teelt
Nieuwe grasrassen hebben betere eigenschappen dan de rassen van jaren geleden. De nieuwe Engels raaigrasrassen Barhoney en Dromara wortelen diep, halen veel mineralen op en realiseren daardoor een hoge (eiwit) productie. Deze toprassen zijn verkrijgbaar in de graszaadmengsels GreenSpirit•Maaien en GreenSpirit•Smakelijke Weide.
Melkveehouders kunnen ook kiezen voor de NutriFibre technologie die speciaal ontwikkeld is voor de productie van het beste kuilgras. Dit gras heeft een enorm groot wortelstelsel en realiseert de hoogste eiwitopbrengst (+30%). NutriFibre is verkrijgbaar in het graszaadmengsel GreenSpirit•Structuur.
Naast deze grassen zijn ook grasmengsels met vlinderbloemigen aan te bevelen, zoals klaver, erwten en luzerne. Belangrijk bij alle teelten is om te bemesten voor de hoeveelheid gras die geoogst gaat worden en te beweiden of maaien op het moment dat die opbrengst daadwerkelijk op het land staat. Afwijkingen in gift en/of oogstmoment geven een verslechtering van de eiwitefficiëntie.
Stap 3. Optimaliseren conservering
Door een snelle conservering blijft de kuilkwaliteit overeind en treedt er geen verlies aan eiwit op door broei en schimmelvorming. Naast het bekende inkuilmiddel Bonsilage Plus is er sinds kort ook een tweede product: Bonsilage Fit. Beide kuilverbeteraars hebben hun eigen specifieke kwaliteiten. Bonsilage Plus is het ideale product voor een snelle conservering onder niet-optimale omstandigheden. Denk hierbij aan een droge kuil, een hoge kuil die niet goed is aangereden of een kuil die vervuild is met boterzuurbacteriën. Is de kuil echter jong, suikerrijk, goed aangereden en heeft het een drogestofpercentage van 30 tot 45 procent, dan is Bonsilage Fit het ideale product.
Stap 4. Optimaliseren rantsoen
Met de juiste hoeveelheid fermenteerbare organische stof, maken pensbacteriën van ammoniak hoogwaardig microbieel eiwit. Om dit te realiseren moet er in het rantsoen een balans zijn van eiwit en energie, uitgedrukt in OEB (onbestendige eiwitbalans). Een OEB van nul over het gehele rantsoen is optimaal. De koe kan dan een overschot van stikstof in de darm opnemen en via speeksel hergebruiken. Het aankopen van eiwit is dan veel minder noodzakelijk.
Verder is het van belang dat van het aanwezige ruwvoer een ideale mix gemaakt wordt zodat overschotten en tekorten van energie en eiwit gedurende het seizoen voorkomen worden. Door met regelmaat een nieuwe beoordeling te maken van de ruwvoermix, en indien nodig bij te stellen, worden er niet meer (eiwitrijke) grondstoffen aangekocht dan strikt noodzakelijk en maken melkveehouders maximaal gebruik van de eiwitproductie van eigen grond.
