De ammoniakemissie op de Koeien en Kansen-bedrijven komt in 2022 gemiddeld uit op ruim 56 kg NH3 per hectare. Dit is iets lager dan in 2021. Toch wordt het aangescherpte doel van gemiddeld 55,5 kg NH3 per hectare gemiddeld net niet gehaald in 2022.
Doel
De projectdoelen voor ammoniak zijn bij de Koeien & Kansen-bedrijven voor ieder bedrijf verschillend en hangen af van de grondsoort en de intensiteit (kg melk per ha). In figuur 1 zijn de projectdoelen van de afzonderlijke bedrijven weergegeven met een rode horizontale streep. In 2022 was het gemiddelde projectdoel voor Koeien & Kansen 55,5 kg NH3 per ha, 15% lager dan het gemiddelde van de sector in 2018.
Resultaten 2022
In figuur 1 is de ammoniakemissie van de Koeien en Kansen-bedrijven voor 2022 weergegeven en wordt deze vergeleken met de resultaten van 2020 en 2021 en met de doelen van 2022. De figuur laat zien dat de ammoniakemissie in 2022 uitkomt op gemiddeld 56 kg NH3 per ha. Dit is gemiddeld ruim 1 kg NH3 per ha lager dan in 2021 en gemiddeld 5,5 kg NH3 lager dan in 2020. Het aangescherpte doel van 2022 (gemiddeld 55,5 kg NH3 per ha) wordt gemiddeld net niet gehaald. In 2022 zijn er 7 bedrijven die het doel wel halen en 9 bedrijven die het doel niet halen. Van de 7 bedrijven die het doel gehaald hebben, hebben 5 bedrijven een lagere stikstofexcretie per 1000 kg melk dan gemiddeld.
Veel bedrijven verdunnen de mest bij uitrijden en willen hiermee de emissie verlagen. De emissiereductie is alleen nog erkend voor bedrijven die 1:2 verdunnen en mest uitrijden met een sleufkouter of sleepvoetenmachine (bedrijven gemarkeerd met * in figuur 1).
Naast mest verdunnen hebben een aantal bedrijven een emissiearme stal (of een gedeelte van de stal is emissiearm). De bedrijven 2, 6, 8, 10 en De Marke verlagen hierdoor ook de ammoniakuitstoot en zijn met een # in figuur 1 gemarkeerd.
Stap zetten
Om de doelstelling te halen moet een aantal bedrijven nog een forse stap zetten. Bedrijf 4 moet de emissie nog met ruim 17 kg NH3 per ha verlagen om de doelstelling van 2022 te halen. Dit bedrijf is een intensief bedrijf met ruim 43000 kg melk per ha en heeft geen emissiearme stal.
Opvallend in de figuur zijn de bedrijven 14 en 15. Deze bedrijven passen wel mestverdunning toe, maar zitten 9 tot 10 kg NH3 per ha boven het bedrijfsdoel van 2022. Ook is de emissie ten opzichte van 2021 fors gestegen (toen werd de doelstelling voor 2022 nagenoeg wel gehaald). Met name de veldemissie is op beide bedrijven fors toegenomen door meer emissie uit drijfmest. Op bedrijf 15 komt dit door minder uren weiden en meer mest in de put en bedrijf 14 heeft minder mest op maïsland toegediend en fors meer mest op grasland. De emissie bij mesttoedienen op grasland is hoger dan bij injectie van mest op maisland.
Emissiearme stal
Bij de 6 bedrijven die de doelstelling ruimschoots halen (2,3,5,7,8 en De Marke) valt op dat er 3 bedrijven zijn die een emissiearme stal hebben. Alleen bedrijf 6 haalt met een (deels) emissiearme stal de doelstelling voor 2022 net niet. Dit bedrijf houdt de helft van de koeien op een emissiearme vloer (met cassettes in roosterspleten) en de andere helft op een roostervloer zonder cassettes.
Een emissiearme stal en mest verdunnen (bij gebruik van sleepvoet en sleufkouter) blijken zinvol om de ammoniakemissie op de bedrijven fors te verlagen. Ook een lage stikstofexcretie kan helpen bij het halen van doelen, al zijn er in 2022 wel 2 bedrijven met een bovengemiddelde stikstofexcretie (2 en 8) die het doel wel halen en 3 bedrijven met een lagere stikstofexcretie per 1000 kg melk (11, 12 en 14) die het doel niet halen.
