Voor een duurzame voortzetting van de landbouw in Flevoland, is een slimme benutting van de bodem essentieel. Vanuit dit standpunt zijn melkveehouders en akkerbouwers gezamenlijk, gedurende 3 jaar, op een praktijkgerichte manier aan de slag gegaan met bodembeheer: het optimaal aanvoeren en benutten van nutriënten en organische stof vanuit de bodem om zo de bodemvruchtbaarheid te behouden en de bodemkwaliteit te verbeteren.
Eind maart heeft de eindbijeenkomst van het project ‘Bodem en Kringlopen Flevoland’ plaatsgevonden en werd het verloop besproken en geëvalueerd. Vanuit dit kennisproject werd er gewerkt met een aantal studiegroepen. Iedere groep maakte gebruik van een kartrekker die zorgdraagde dat continu de juiste inhoudelijke thema’s onder de aandacht werden gebracht. Deelnemers zagen met name een meerwaarde in de veldbijeenkomsten waar de theorie in de praktijk te zien was. Ze gaven aan dat de behoefte aan individuele begeleiding, zowel vanuit de subsidieregeling Sabe, als door het bodemteam Flevoland, hierbij kunnen helpen.
Bodembeheer in beeld
In de studiegroepbijeenkomsten is verdieping gezocht aan de hand van de bodem en het bouwplan van twee deelnemende bedrijven. De deelnemers werden begeleid door een groep aan deskundigen waaronder Derk van Balen en Marjan Toren (WUR) en Gerard Ros en Job de Pater (NMI). Voor de stikstofbenutting is het NDICEA model gebruikt, de organische stof balans is gebruikt voor het in beeld brengen van de opbouw en afbraak van organische stof en de Open Bodem Index (OBI) is gebruikt om bodemkwaliteit in beeld te brengen.
Bodembeheer, bemestingsstrategie en bouwplan
In dit project zochten ondernemers samen met experts naar manieren om de aanvoer en benutting van nutriënten en organische stof te optimaliseren. De kennisverdieping werd bepaald aan de hand van 3 routes die voorafgaand van het project is afgestemd met de deelnemers:
- Bodemstructuur
- Mineralen en koolstof
- Integrale bodemkwaliteit
De gekozen routes staan allen in relatie tot meer bodembeheer, bemestingsstrategie en een bouwplan. Ids van der Ploeg, adviseur bij DLV Advies en een van de studiegroepbegeleiders zegt hierover: “Door vaker te graven wordt bodembeoordeling steeds interessanter, worden bodemverbeteringen zichtbaar en wordt bodembeheer telkens beter. Op de zware gronden in Flevoland is het steeds moeilijker om voldoende rendement te halen. Daarom zijn we met studiegroepen daar letterlijk gaan kijken naar de bodem. Op basis van wat we zagen, discussieerden we over mogelijkheden om de bodem te verbeteren. De uitdaging is om bodembeheer, bemestingsstrategie en bouwplan zo in te richten dat de bodem de nutriënten vasthoudt en de gewassen optimaal groeien.”
Kennis over bodembewerking en bemesten
Is de doelstelling van dit project behaald? Ids: Het project is opgestart met als doel kennis onder de deelnemers op het gebied van bodembewerking te verhogen. We zien dat dit traject zeker heeft geleid tot een betere bodemvruchtbaarheid waardoor er op een duurzame manier nu en in de toekomst goede gewasopbrengsten kunnen worden behaald.” Tijdens de eindbijeenkomst gaven de betrokkenen aan steeds meer te weten, maar dat er ook nog veel te leren valt over bodemgebruik en bemesting. Voor de komende periode willen de veehouders en akkerbouwers vooral aan de slag met groenbemesters. De keuzes hierin geven de grootse uitdaging, van welke groenbemesters in het bouwplan, tot aan de momenten van inzaai en vernietiging. “We lopen er wel tegenaan dat voor de meeste deelnemers het aanpassen van het bouwplan op korte termijn niet mogelijk is omdat deze voor een lange periode vaststaat. Daarbij dient er ook een vraag vanuit de markt te zijn om een bouwplan überhaupt te wijzigen.”
Afspoeling een grotere uitdaging dan uitspoeling
Tijdens de eindbijeenkomst eind maart, werden een aantal stellingen uitgelicht over de bodem en kringlopen in Flevoland. De stelling: in Flevoland is afspoeling een grotere uitdaging dan uitspoeling, bracht een behoorlijke discussie teweeg. Een aantal betrokkenen gaan ervan uit dat er meer uitspoelt (door drains) dan dat er afspoelt. De verwachting is dat het effect van bufferstroken op nitraatafspoeling in Flevoland hierdoor beperkt zal zijn.
Bodem en Kringlopen Flevoland is een initiatief van:
Bodem en kringlopen Flevoland is een initiatief van en wordt aangestuurd door de agrarische netwerken in FL verenigd in het Actieplan Bodem en Water. Het gaat om een samenwerking tussen LTO, KAVB, VVB, FAJK en FAC. Het project wordt uitgevoerd door DLV Advies, i.s.m. Wageningen University & Research en NMI-agro. Bodem en kringlopen Flevoland is mede mogelijk gemaakt door de provincie Flevoland en het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland.
Bron: DLV Advies
