Vijf tot zes procent van de veestapel van een melkveebedrijf vertoont een direct tekort aan calcium. Om problemen door calciumtekorten bij melkvee te voorkomen, zijn een toereikend droogstandsrantsoen en de juiste voorziening van calcium, fosfor, magnesium en vitamine D cruciaal.
Een tekort aan calcium ontstaat meestal binnen 48 uur na het afkalven. Het calciumtekort kan echter ook net voor of tijdens het afkalven al zijn ontstaan. Dit is vaak te zien aan het afkalven zelf, het afkalven verloopt dan erg langzaam of stopt. Dit vormt een groot risico voor zowel koe als kalf. Maar liefst 50% van de koeien en 25% van de vaarzen en tweedejaarskoeien vertonen een sluimerend tekort aan calcium.
Wat is de oorzaak van calciumtekort?
Bij een calciumtekort kan de koe niet snel genoeg calcium uit haar botten benutten om de bloed-calcium gehalten op peil te krijgen en te houden. De calciumbehoefte na het afkalven neemt sterk toe door de melkproductie. Met de biest wordt twee keer zoveel calcium uitgescheiden (2,4 gram per liter) dan met normale melk (1,2 gram per liter dus). Koeien en vaarzen die veel biest aanmaken voor het afkalven verliezen daardoor veel calcium, hierdoor daalt de eetlust en raken ze in een negatieve energiebalans. Het lichaam van de koe moet zich dan namelijk te snel aanpassen aan de sterk vergrote calciumbehoefte.
Calcium is zowel in het bloed als in de botten van een koe aanwezig. Bij een toenemende melkgift, gebruikt een koe de calciumvoorraad uit het bloed. Deze calciumvoorraad in het bloed wordt later aangevuld vanuit de botten, nieren en darmen. Dit proces kost echter wel tijd, waardoor alsnog een tekort aan calcium ontstaat in het lichaam (Bosseart, 2009).
Wat vaak wordt vergeten, maar niet onderschat moet worden is dat bij een beginnend calciumtekort, koeien ook regelmatig een zwakke penswerking hebben. De penscontracties stoppen, waardoor ook de voerafbraak stopt. Op deze manier komt de koe in een vicieuze cirkel terecht en wordt er zelfs helemaal geen calcium meer opgenomen uit het voer.
Welke hormonen spelen een rol bij calcium?
Verschillende hormonen staan in verband met het vrijmaken van calcium. Het para-thyroid hormoon (PTH) zorgt ervoor dat er minder calcium uitgescheiden wordt via de urine van een koe. Daarnaast zorgt PTH ervoor dat calcium uit de darmen onttrokken wordt. Dit doet ze door het activeren van vitamine D. Dit proces begint echter pas na één tot twee dagen na afkalven. Naast vitamine D is ook magnesium erg belangrijk, omdat dit mineraal PTH vrij laat komen. Bij een tekort aan magnesium in een koe, kan PTH niet geactiveerd worden en kan er dus minder calcium uit het lichaam worden onttrokken.
Ook het kaliumgehalte speelt een belangrijke rol. Als het kaliumgehalte in een rantsoen te hoog is, kan magnesium namelijk weer slecht opgenomen worden. Daarnaast heeft 80% van de koeien die plat blijven liggen na het afkalven, ook een tekort aan fosfor in het bloed (Goff et al, 2014).
Calcium, magnesium en fosfor aanvullen
Oftewel rondom het afkalven zijn er genoeg aandachtspunten om rekening mee te houden. Wilt u zulke problemen voor zijn, zorg er dan voor dat uw koe voldoende calcium, magnesium en fosfor binnenkrijgt. De AHV Milk Start Tablet en Paste geven uw koeien een calciumboost en bevatten hiernaast calcium ook magnesium, fosfor en actieve Vitamine D3. Vitamine D3 bevordert de opname van calcium en fosfor vanuit de botten en darmen, waardoor de stofwisseling en het calciummetabolisme van uw koe verbeterd.
Het advies vanuit de AHV Specialisten is om de AHV Milk Start Tablet ongeveer 24 uur voor het afkalven toe te dienen. Op deze manier zorgt u ervoor dat de koe op het moment van afkalven beschikt over de juiste stoffen om aan de behoefte te voldoen. De Milk Start Paste wordt geadviseerd om direct na afkalven toe te dienen, zodat uw koe weer snel wordt voorzien van voldoende magnesium, calcium en fosfor. Daarnaast geeft de pasta een energieboost aan de koe, waardoor ze sneller de behoefte heeft om te vreten en het proces weer opgang komt. Op deze manier ontstaan er minder gezondheidsproblemen bij de opstart van de lactatie.
“De Milk Start Tablet geven we standaard na afkalven, omdat dit product op veel verschillende aspecten de benodigde mineralen snel aanvult. Voorheen gebruikten we een calcium bolus, hier zijn we van afgestapt, omdat de Milk Start Tablet de koe op veel meer vlakken ondersteunt en qua prijs zelfs goedkoper is.”
Mts. Kleinhoven, 100 melkkoeien, 60 jongvee , Boijl
